آندرا گابریلی

آندرا گابریلی (حدود 1586-1520) از1564.م تا هنگام مرگ، ارگ نواز کلیسای سان مارکو در ونیز بود. او در زمینه ی موسیقی مذهبی و غیر مذهبی آوازی و همچنین موسیقی سازی، آهنگسازی مهم به شمار می آمد. ریچرکار در مُد دوازدهم، برای چهار ساز نامعین (سازهای سوپرانو، آلتو، تنور و باس) به نگارش در آمده است.

 

*********************************************

 

 

تامس مورلی

یکی از باله هایی که اجرای آن ها بیشتر رایج و معمول بود، باله ی اکنون ماه گل چیدن است اثر تامس مورلی ( 1603-  1557)- آهنگساز انگلیسی که بیشتر به سبب مادریگال هایش شهرت دارد است. کلام این باله ی پنج صدایی به توصیف عشق ورزی و مغازله هنگام بهار می پردازد.

 

 

*******************************************

 

تامس ویکلز

 (حدود 1623-1575)، ارگ نواز و آهنگساز کلیسا، یکی از بهترین آفرینندکان مادریگال انگلیسی بوده است. آنگاه که وستا پایین می آمد، اثر ویلکز، برگرفته از یک جُنگ اکنون ماه گل چیدن است.

 

 

********************************

 

داپالسترینا

در سده ی شانزدهم آهنگسازان ایتالیایی به منزلت والایی ک پیش از آن آهنگسازان فلاندری، همچون ژوسکن دپره، از آن برخوردار بودند دست یافتند. در میان مهم ترین آهنگسازان ایتالیایی دوره ی رنسانس، باید از جووانّی پی یر لوییجی داپالسترینا (حدود 1594-1525) نام برد که خود را وقف کلیسای کاتولیک کرد. زندگی و پیشه ی او، به این منظور، در رم متمرکز بود، شهری که در آن منصب های مهم کلیسایی، از جمله سرپرستی موسیقی کلیسای سان پی یترو را برعهده داشت. آثار موسیقی پالسترینا در بردارنده ی 104 مس و حدود 450 اثر مذهبی دیگر است؛ آثاری که با توجه به گرایش ضداصلاح طلبانه ی موسیقی مذهبی در آن دوران، می توان درک بهتری نسبت به آن ها یافت. کلیسای کاتولیک که از نخستین سال های سده ی شانزدهم از سوی پیروان مرام پروتستان مورد بازخواست قرار گرفته و به مبارزه خوانده شده بود، در پی اصلاح ناروایی ها و سهل انگاری های داخلی خود برآمد و نیز به مقابله با گرایش به مرام پروتستان پرداخت. نیاز به تقویت کلیسای کاتولیک، به بنیان گرفتن انجمن یسوعیان (1540) و تشکیل شورای ترانت (1563-1545) انجامید، که اعتراض های وارد بر اصول عقاید مسیحی و نظام کلیسا را مورد توجه و وارسی قرار داد.

 

 

************************************

ژوسکن دپره

ژوسکن دپره (حدود1521- 1440) هم عصر با لئوناردو داوینچی و کریستف کلمب، از استادان موسیقی رنسانس به شمار می آید. او نیز مانند بسیاری از آهنگسازان فلاندری، دوران زندگیش را با عهده داری منصب های گوناگون در کشورهای مختلف اروپایی گذراند. ژوسکن در شهرستان هاینو- که اکنون بخشی از بلژیک است- زاده شد و بیشتر دوران زندگی را در ایتالیا و در خدمت تشکیلات موسیقی دوک ها و گروه همسرایان پاپ در رم سپری کرد. در واپسین سال های زندگی، به استخدام لویی دوازدهم، پادشاه فرانسه در آمد و در میهنش عهده دار چندین منصب کلیسایی شد.

آثار ژوسکن، که در بردارنده ی مس ها، موتت ها و قطعه های آوازی غیرمذهبی است، بر آهنگسازان دیگر تأثیر فراوان داشت و مورد ستایش دوست داران موسیقی بود. برای مثال، مارتین لوتر می گوید: « خداوند، کتاب مقدسش را از راه موسیقی نیز موعظه می کند؛ این را شاید بتوان در آثار ژوسکن دید، تمام آثار او آکنده از سرور، اصیل، ملایم و دوست داشتنی هستند؛ آثاری که جاری شده و راه می سپرند و نه فقط زور و اجباری بر آن ها حکم نمی راند و در بند قواعد خشک نیستند، که همچون آواز سهره اند.»

 

************************************ 

 

 

مونته وردی، کلودیو

کرمون مه 1567/ ونیز 29 نوامبر 1643

پدرش بالداساره مونته وردی پزشکس مشهور و سرشناس بود. یکی از برادرانش جولیو سزاره آهنگسازی با استعداد بود که در دربار مانتو دستیار کلودیو شد و در نشرو پخش آثار او کوشش بسیار کرد. کلودیو شاگرد یکی از قابل ترین اساتید زمان خود «مارک آنتونیو اینجگنری» شد. به این ترتیب کلودیو وابسته به سنت بزرگ پولیفونیک رنسانس ایتالیایی شد. در پانزده سالگی نخستین آثارش «ساکروئه کانیونکولو تریبوس وکیبوس 163» و سپس « مادریکال های روحانی 164» (1583) و کانزونت هایی در سه صدا (1594) را به چاپ رساند. در 1587 هنوز بیست سال نداشت که نخستین کتاب مادریگال هایش در 5 صدا به چاپ رسید. این مجموعه شاهدی بر استادی مونته وردی در این زمینه است.

 

 

*************************************

 

میکائل پراتوریوس

بوره، برگرفته از مجموعه ای است به نام ترپسیکوره، گزیده ای با بیش از 300 نغمه ی رقص، که توسط میکائل پراتوریوس (1621-1571)، آهنگساز و نظریه پرداز آلمانی، برای گروه همنواز سازها تنظیم شده است. (ترپسیکوره، موز، یا الاهه ی هنر رقص در اساطیر یونانی است) در دوره ی رنسانس، بوره ( که نگارش معمول آن bouree است) رقصی عامیانه بود، اما بعدها – از حدود 1650 تا 1750- به یک رقص مهم درباری و یک فرم سازی بدل شد.

 

برگرفته از کتاب اطلاعات جامع موسیقی، بهرام نفری، نشر مارلیک